فصلنامه مطالعات روانشناختی
سال هشتم شماره 2 (پیاپی 27، تابستان 1391)

خود انضباطی هدف نهایی سازگاری با سیستم اجتماعی است. فرد خود انضباط، فردی است که بتواند درباره اعمال خود قضاوت کند که چه عملی درست و چه عملی نادرست است و سپس رفتار مناسب را اتخاذ کند. این پژوهش به منظور بررسی رابطه بین خود انضباطی و سطوح آن با بهره وری کارکنان تولیدی در بخش صنعت انجام شد. پژوهش حاضر، رویدادی از نوع همبستگی است. نمونه آماری 150 نفر از کارکنان بخش تولیدی بودند که به طور تصادفی انتخاب شدند. شرکت کنندگان به پرسشنامه های خودانضباطی و بهره وری پاسخ دادند. ضرایب پایایی برای پرسشنامه خودانضباطی زندکریمی و پرسشنامه بهره وری رضاییان معنادار بود. بر اساس یافته ها همبستگی بین خودانضباطی و بهره وری معنادار بود. همبستگی بین مولفه های خود انضباطی و بهره وری نیز معنا دار بودند. نتایج رگرسیون گام به گام نشان داد که بعد از هفت گام، متغیر خود انضباطی و سطوح آن 63 درصد از واریانس بهره وری را تبیین می کنند. با توجه به یافته های پژوهش، خود انضباطی و سطوح آن اثر پیش بینی کنندگی بالایی بر بهره وری دارند و می توان در سازمان ها، به آن ها به عنوان یکی از عوامل مهم در تبیین تغییرات بهره وری توجه کرد.

هدف اصلی این پژوهش بررسی نقش اهداف پیشرفت و راهبردهای خود تنظیمی بر پیشرفت تحصیلی ریاضی دانش آموزان با توجه به نقش جنسیت بود. 435 دانش آموز (220پسر و 215دختر) پایه اول دبیرستان های شهر یزد با روش نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. در این پژوهش از دو پرسشنامه اهداف پیشرفت و راهبردهای خودتنظیمی استفاده شد. پیشرفت تحصیلی ریاضی با نمره پایان سال درس ریاضی آن ها سنجیده شد. یافته ها نشان داد که دختران دارای اهداف گرایش به تسلط و پسران دارای اهداف گرایش به عملکرد بیشتری بودند. تاثیر اهداف اجتناب از تسلط تنها در الگوی پسران معنادار و ضریب مسیر اهداف اجتناب از عملکرد بر راهبردهای انگیزشی و پیشرفت تحصیلی غیرمعنادار به دست آمد و تنها اثر مستقیم متغیری که بر پیشرفت تحصیلی ریاضی معنادار به دست آمد راهبردهای انگیزشی بودند.

پژوهش حاضر قصد بررسی رابطه بین خطرپذیری با عواطف منفی و اثر ویژگی شخصیتی گشودگی نسبت به احساسات بر این رابطه را داشت. نوع پژوهش شبه آزمایشی بود. به منظور دستیابی به اهداف پژوهش نمونه ای 200 نفری از دانشجویان دانشگاه اصفهان که به صورت تصادفی ساده انتخاب شده بودند، به دو پرسشنامه خطرپذیری شخصی(ضریب اعتبار برابر76/0) و گشودگی نسبت به احساسات(OF) (ضریب اعتبار برابر71/0) پاسخ دادند. سپس این افراد به صورت تصادفی به دو گروه مساوی گمارده شدند و در یک گروه عاطفه منفی القا شد. داده ها با استفاده از آزمون t و ضریب همبستگی تحلیل شد. یافته ها نشان داد که میزان خطرپذیری در میان افراد دارای عاطفه منفی بالا و همچنین در افراد دارای گشودگی پایین نسبت به احساسات بیشتر است. همچنین در OF پایین، هرچه عاطفه منفی بیشتر باشد، خطرپذیری نیز بیشتر است. یافته ها در تبیین رفتار خطرپذیری کاربرد دارد.

هدف پژوهش حاضر پیش بینی بهزیستی روان شناختی بر اساس کیفیت روابط زناشویی، بهره همدلی و بهره سیستم سازی در دانشجویان متاهل بود. نمونه این پژوهش 210 دانشجوی متاهل (105 زن و 105 مرد) بود که به روش نمونه گیری در دسترس از میان دانشجویان متاهل دانشگاه اصفهان در سال تحصیلی 89-88 انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از مقیاس بهره همدلی، مقیاس بهره سیستم سازی، مقیاس کیفیت روابط زناشویی و مقیاس بهزیستی روان شناختی استفاده شد. داده ها با استفاده از آزمون آماری تحلیل رگرسیون تحلیل شد. نتایج نشان داد که بهره همدلی و سیستم سازی و کیفیت روابط زناشویی می توانند درصدی از بهزیستی روان شناختی مردان و زنان متاهل را پیش بینی کنند. و همچنین یافته ها نشان داد در میان مردان و زنان در بهره سیستم سازی تفاوت معنا دار (05/0>P) وجود دارد و نمرات مردان بیشتر از زنان بود.

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش عوامل فردی خطرساز سوء مصرف مواد مخدر در میان دانش آموزان دوره متوسطه اجرا شد. بدین منظور نمونه آماری مشتمل بر 636 نفر از دانش آموزان دوره متوسطه شهر تهران با استفاده از نمونه گیری تصادفی خوشه ایاز بین مناطق در معرض خطر آموزش و پرورش شهر تهران انتخاب شدند. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه های بررسی مصرف مواد با محاسبه ضریب پایایی 88/0 و پرسشنامه عوامل خطرساز با ضریب پایایی 91/0 به دست آمد. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود و از آزمون های آماری همبستگی و رگرسیون چند متغیره استفاده شد. یافته ها نشان داد متغیرهای پیش بینی کننده معنا دار مصرف انواع مواد عبارت هستند از: خودکنترلی، نگرش دانش آموزان، توانمندی های اجتماعی، پیوند با خانواده، پیوند با مدرسه و نگرش والدین به مصرف مواد. لذا عوامل مذکور از عوامل خطرساز در این گروه از دانش آموزان هستند که مداخله موثر در آن ها به منظور کاهش سوء مصرف مواد ضروری است.

هدف پژوهش حاضر بررسی شیوه های کنار آمدن تیپ های مختلف شخصیتی با فشارهای روانی بود که با روش همبستگی انجام شد. نمونه آماری 635 نفر از دانشجویان دوره های کاردانی، کارشناسی و کارشناسی ارشد رشته های مختلف دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن در سال تحصیلی 88- 1387 بود که به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از دو مقیاس سنجش تیپ های شخصیتی و نحوه کنار آمدن با فشارهای روانی استفاده شد، که رضاخانی (1388)آن ها را تدوین و هنجاریابی کرده بود. پس از تجزیه و تحلیل آماری داده ها با استفاده از تحلیل رگرسیون چند متغیری نتایج زیر به دست آمد: افراد دارای تیپ شخصیتی A به هنگام احساس فشار روانی بیش از افراد تیپ B از راهبرد مساله مدار استفاده می کنند. با افزایش فشار روانی، احتمال استفاده افراد تیپ شخصیتی A از راهبرد کنار آمدن هیجان مدار افزایش می یابد، ولی این احتمال در افراد تیپ شخصیتی B کاهش پیدا می کند. با افزایش فشار روانی در افراد تیپ A، احتمال استفاده از راهبردهای اجتناب مدار افزایش می یابد، ولی این مساله در افراد تیپ شخصیتی B صادق نیست. بین ویژگی های شخصیتی افراد تیپ وسواسی و راهبردهای کنار آمدن رابطه معنادار مشاهده نشد. بیشترین راهبرد مورد استفاده افراد هر سه تیپ شخصیتی، راهبرد هیجان مدار است.

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین سبک های هویت با معنای زندگی در دانشجویان دانشگاه تبریز بود. این پژوهش مطالعه توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش دانشجویان مشغول به تحصیل دانشگاه تبریز در سال تحصیلی 89-1388 بودند. به این منظور از میان دانشجویان دانشگاه تبریز به شیوه نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای 200 نفر(100 دختر و 100 پسر) به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه سبک هویت برزونسکی و پرسش نامه معنی زندگی صالحی استفاده شد. داده ها نیز به کمک روش های آماری همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون چندگانه (گام به گام) و آزمون t تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که معنای زندگی با سبک هویت اطلاعاتی و هنجاری رابطه مثبت معنادار و با سبک هویت سردرگم/ اجتنابی رابطه منفی معنادار دارد. همچنین بر اساس نتایج تحلیل رگرسیون، سبک های هویت اطلاعاتی و سردرگم/ اجتنابی26% از واریانس معنای زندگی را تبیین می کنند. علاوه بر این تحلیل داده ها حاکی از آن است که بین دانشجویان دختر و پسر در متغیر معنای زندگی و سبک های هویت اطلاعاتی و هنجاری تفاوت معناداری وجود دارد. بنابراین، افرادی که دیدگاه و باور روشنی درباره هویت خود دارند، در زندگی برای خود اهداف معینی را انتخاب کرده و معنایی برای زندگی خود قائل هستند.